Araştırmacılar, hastalarda resmi olarak teşhis konmadan yaklaşık 15 yıl önce demans riskini tahmin edebilecek bir kan testi geliştiriyor.
Bilim insanları İngiltere Biobank projesine kayıtlı 50 binden fazla sağlıklı gönüllüden kan örnekleri topladı.
Kan örneklerinde demansa ilişkin “biyolojik belirtiler” keşfedilmesiyle teste yönelik umutlar arttı.
Kan analizi, genel olarak demansın, özellikle de ileri yaşlarda alzheimer hastalığının başlangıcını tahmin eden dört protein kalıplarını belirledi.
YÜZDE 90 DOĞRULUK ORANI
Protein profilleri yaş, cinsiyet, eğitim ve genetik yatkınlık gibi daha geleneksel risk faktörleriyle birleştirildiğinde bilim insanlarının teşhisten yaklaşık 15 yıl önce demansı yüzde 90 doğrulukla tahmin etme olanağı tanıdı.
Çin’deki Warwick Üniversitesi ve Fudan Üniversitesi’nde görev yapan Profesör Jianfeng Feng, “Bunu İngiltere’deki hastanelerde kullanılabilecek bir tarama kiti olarak geliştirmeyi umuyoruz” dedi.
Son zamanlarda yapılan çok sayıda çalışma, kan testlerinin demans geliştirme olasılığı en yüksek olan hastaları çok önceden belirleme potansiyelini ortaya koydu.
Bu sayede doktorlar, Alzheimer için tam teşhis testleri de dahil olmak üzere daha ileri değerlendirmeler için hangi hastaların hızlı bir şekilde takip edilmesi gerektiğini belirleyebilir.
Son çalışma için, 2006 ile 2010 yılları arasında demans tanısı olmayan 52 bin 645 İngiliz’den kan örnekleri toplandı. Bu örnekler donduruldu ve 10 ila 15 yıl sonra analiz edildi.
Bin 400’den fazla katılımcının demans hastalığına yakalandığı belirlendi.
KAN PROTEİNLERİ VE DEMANS ARASINDAKİ BAĞLANTI
Araştırmacılar yapay zekayı kullanarak yaklaşık bin 500 kan proteini ile yıllar içinde ortaya çıkan demans arasındaki bağlantıları araştırdı.
Nature Aging dergisinde yayınlanan araştırma “Gfap, Nefl, Gdf15 ve Ltbp2” adlı dört proteinin demans, Alzheimer hastalığı veya vasküler demans gelişen kişilerde yüksek seviyelerde bulunduğunu vurguluyor.
Dünya çapında 55 milyondan fazla insan demansla yaşıyor ve bu sayının 2030 yılına kadar 78 milyona ulaşması bekleniyor.
Tüm demansların yaklaşık yüzde 70’i alzheimer hastalığından kaynaklanırken, kan damarı hasarının neden olduğu vasküler demans vakaların yüzde 20’sini oluşturuyor.
